Nieuws

Buiten dat contant zoveel duurder is geworden als pinnen, nemen ook de verschillen tussen de sectoren onderling toe. Dat de kosten voor een contante betaling in de winkel ‘slechts’ €0,50 per transactie zijn, is te danken aan het feit dat in grotere winkels vaak nog maar één cashkassa is waar medewerkers na afloop extra tijd nodig hebben om de kas op te maken. En dat niet meer op vaste tijden elke week een waardevervoerder meer langskomt, maar deze zelf de planning doet en pas langskomt als de kluis voldoende is gevuld en inplannen efficiënt kan. Ook de overschakeling naar contactloos betalen levert tijdwinst op aan de kassa. Doordat echter in het contant geld infrastructuur veel vaste kosten zitten voor beveiliging (kluizen, kassalade) en salarissen flink toenamen waardoor ‘de kassa opmaken’ meer kost, nemen de kosten per transactie flink toe omdat de hoeveelheid content geld flink afneemt.

Doordat deze efficiencyslag in andere sectoren minder (snel) wordt gemaakt, lopen de kosten per betaling daar sneller op. Toch zijn de totale kosten voor het Nederlandse betalingsverkeer voor toonbankondernemers beperkt gestegen van €1,42 miljard in 2017 naar € 1,74 miljard in 2023. Dat komt omdat het aandeel van het veel goedkopere pinnen over het geheel is toegenomen van 53% in 2017 tot 76% in 2023. De verwachting is dat dit nog verder toe zal nemen als wallets op de mobiele telefoon meer diensten gaan bevatten zoals het bewaren van kassabonnen e.d. en meer mensen kunnen meekomen in de digitale tijd.

Creditcards blijven overigens de duurste betaaloplossing aan de winkelkassa. Een creditcardbetaling kost een ondernemer in de detailhandel €1,73 per transactie. Dat komt omdat de afrekening niet plaatsvindt in centen per transactie maar procenten per transactie kost. Doordat doorgaans hogere bedragen worden afgerekend met een creditcard, is dat veel duurder dan pinnen, waarvoor doorgaans een vast tarief geldt in Nederland, ongeacht de hoogte van het bedrag.

Nederlandse acceptatieplicht contant geld in 2025

De Tweede Kamer heeft onlangs stappen gezet om in de loop van 2025 de acceptatie van contant geld wettelijk te verplichten in Nederland. Voor winkeliers als geheel is dat op dit moment geen grote opgave omdat op 99-100% van alle vestigingen altijd al contant geld wordt geaccepteerd en ‘online’ is uitgezonderd. Toch pleiten wij voor enkele zaken:

1. Zorg voor een uitzondering voor onbemande situaties zoals vending machines, onbemande tankstations e.d.
2. Sorteer alvast voor op de Europese wetgeving waarover al wordt gesproken en waar uitzonderingen in zijn opgenomen, zoals dat contant geld geweigerd mag worden als er een tekort aan wisselgeld is, en dat je mag weigeren als een klein bedrag in hele grote coupures wordt afgerekend.
3. Zorg voor goed beschreven uitzonderingsgronden in het kader van veiligheid. Het aantal overvallen is de afgelopen jaren sterk gedaald doordat er minder contant wordt betaald. We willen de winkelomgeving graag veilig houden voor medewerkers én klanten. Daarom is een evaluatie van de wet op gezette tijden van belang. Het veiligheidsbelang van 800.000 mensen in de detailhandel moet immers maatschappelijk afgewogen worden tegen het belang van mensen die langzamer kunnen overschakelen op veiligere, digitale betaalmiddelen.
4. Maximeer de tarieven voor contant geld zoals in Wetsvoorstel Chartaal Betalingsverkeer staat. Ondernemers komen immers klem te zitten als ze niks in rekening mogen brengen voor contant geld aan klanten, ze wel wettelijk verplicht zijn contant geld te accepteren, en géén onderhandelingspositie meer hebben richting een zeer gering aantal contant geld aanbieders, zoals als enkele grootbanken, die eigenaar van Geldmaat zijn en eigenlijk nog maar één grote waardevervoerder.

Zie voor het gehele rapport Rapport Kosten van het toonbankbetalingsverkeer 2023 als PDF verderop op deze pagina.