Nieuws
Nederlandse betalingsverkeer verliesgevend in 2021
Betaalvereniging Nederland heeft deze week het 'Onderzoek naar de kosten en baten van het betalingsverkeer voor financiële instellingen in 2021' gedeeld met hun leden - Nederlandse banken en andere betaaldienstverleners - en hun stakeholders, zoals de Raad Nederlandse Detailhandel (RND). Waar Nederlandse banken als geheel winstgevend zijn, maken ze op het Nederlandse betalingsverkeer inmiddels een behoorlijk verlies: €570 miljoen in 2021. De RND accepteert de uitnodiging van Betaalvereniging Nederland om met maatschappelijk betrokken partijen en banken te kijken hoe de veiligheid, efficiency, betrouwbaarheid, toegankelijkheid én inclusiviteit van ons betalingsverkeer toekomstbestendig bekostigd zou kunnen worden.
“Met dit onderzoek beschikken wij als maatschappij voor het eerst sinds 2006 weer over een goede, actuele foto van de kosten en opbrengsten van het betalingsverkeer vanuit de zijde van de banken en betaaldienstverleners”, aldus Eus Peters, directeur van de RND. "Vanuit de toonbanken doen we een dergelijk onderzoek, wat minder complex is, ongeveer elke drie jaar sinds 2006. De laatste keer nog vorig jaar (link)". Betalingsverkeer was in 2005 een hot topic omdat een te grote concentratie van de markt was vastgesteld voor PIN. Dat werd opgelost, waarna pinnen een grote vlucht heeft kunnen nemen. Inmiddels wordt ruim 70% van de transacties aan de fysieke toonbank gepind, ruim 20% contant wordt betaald en een klein deel anders, zoals bijvoorbeeld met een creditcard of tankpas e.d.
De reikwijdte echter van dít onderzoek van McKinsey gaat verder en kijkt óók naar zaken als betaalrekeningen, overboekingen en online betalingen, allemaal vanuit het oogpunt van de banken (en betaaldienstverleners). Het Nederlandse betalingsverkeer kostte hen in 2021 € 4.230 miljoen en bracht € 3.660 miljoen op, waardoor er een negatief resultaat ontstond van €570 miljoen.
- Uit het rapport blijkt dat het Nederlandse betalingsverkeer aan de kostenzijde behoorlijk efficiënt is. Zo is het transactievolume meer dan verdubbeld t.o.v. 2005, terwijl de totale verwerkingskosten met slechts 5% stegen.
- Wat opvalt, is de enorme kostenpost van € 565 miljoen per jaar voor risico- en klantonderzoek / “Know Your Customer (KYC)”, dat in 2005 nog niet bestond.
- Wat verder naar voren komt is dat het zakelijke betalingsverkeer met een plus van €232 miljoen winstgevend is, maar op het particuliere betalingsverkeer een verlies wordt geboekt van €802 miljoen.
- Aan de opbrengstenkant valt op dat de renteopbrengsten flink zijn gedaald de afgelopen jaren.
- Verder blijkt uit de vergelijking met andere Europese landen dat de tarieven voor met name particuliere gebruikers substantieel lager zijn dan gemiddeld in Europa. Verder zijn deze tarieven “all you can eat”, waar zakelijk voor een deel de tarieven per transactie / overboeking in rekening worden gebracht.
Aan eerste oplossingen wordt al gewerkt
Gelukkig zijn aan andere tafels al verschillende initiatieven genomen om de verlieslatende situatie mogelijk te verbeteren:
- Met het project Toekomstige Inrichting Chartale KETen wordt gekeken naar een toekomstbestendige marktordening en bekostiging van de infrastructuur voor contant geld. Uit eerdere onderzoeken kwam naar voren dat een ondernemer met een fysieke toonbank gemiddeld €0,17 aan kosten heeft voor een pinbetaling en een contante betaling in totaal gemiddeld € 0,49 kost. Door de enorme afname van het gebruik van contant geld in de afgelopen jaren, is het nodig te kijken naar de toekomstbestendigheid van de infrastructuur van contant geld.
- Er wordt ook gekeken hoe anders omgegaan kan worden met risicomanagement / “Know Your Customer (KYC)”, waarbij de nadruk zou kunnen verschuiven van een onderzoeksnoodzaak naar alle bijzondere of afwijkende transacties naar het onderzoeken van alleen verdachte transacties. En ook zou samenwerking tussen banken de nodig synergie kunnen opleveren.
- De rente stijgt inmiddels ook. Dat kan tot mogelijk tot meer inkomsten leiden zolang bijvoorbeeld op een rekening courant geen vergoeding wordt gegeven, zodat de tarieven van zo'n rekening laag kunnen blijven. En ook zijn lopende dit onderzoek sommige tarieven verhoogd.
De Betaalvereniging en haar leden geven aan met alle relevante maatschappelijke partijen, die ook zijn verenigd ook in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer, in gesprek te willen over mogelijke oplossingsrichtingen. “Het Nederlandse betalingsverkeer is van maatschappelijke waarde en te vergelijken met gas, water en elektriciteit. Dat moet te allen tijde goed blijven functioneren in Nederland. Het is goed om daar de komende maanden grondig de tijd voor te nemen en te kijken welke besparingen andere initiatieven opleveren”, aldus Eus Peters van de RND. “Gelukkig lijden de banken zelf geen verliezen, waardoor zij ook de tijd hebben om naar toekomstbestendige oplossingen te kunnen kijken. We begrijpen de positie van banken omdat winkeliers de kosten van de verschillende betaalproducten ook niet mogen doorbelasten naar klanten.”
