Standpunten
Samen strijden tegen kinderarbeid
De laatste decennia zijn vele initiatieven gestart om handelsketens te verduurzamen in het algemeen en specifiek om kinderarbeid tegen te gaan. Géén van deze initiatieven is tot op heden op zichzelf voldoende succesvol geweest, maar de meeste hebben wel stappen in de juiste richting gezet. Zo hebben we kinderarbeid in grote delen van de handelsketens kunnen terugdringen, hoofdzakelijk in de eerste schakel. Tegelijkertijd blijven we geconfronteerd met weerbarstige problemen in landen zoals India en verder terug in de productieketens. Kinderarbeid is nog altijd een significant probleem, ook al hebben we in veel fabrieken en regio’s positieve veranderingen teweeggebracht. Na elk succes worden we echter met nieuwe en lastigere opgaven geconfronteerd.
Samenwerking en krachten bundelen
Onder meer de textiel- en kledingsector heeft een convenant gesloten, het convenant Duurzame Kleding en Textiel. Het is gericht op het combineren van de inspanningen van alle partijen, binnen negen aandachtsgebieden, waaronder kinderarbeid. Deelnemende bedrijven moeten hun keten in kaart brengen en ambitieuze doelen stellen die zij binnen drie en vijf jaar willen bereiken. Een onafhankelijk secretariaat dat is gevestigd bij de Sociaal-Economische Raad, toetst deze plannen en stelt ze waar nodig bij. Overheid, bedrijfsleven, vakorganisaties en ngo’s hebben hen gezamenlijk gemandateerd om dit te doen. Al deze plannen opgeteld vormen de gedeelde inspanning én ze geven aan waar we eenieder haar krachten moet bundelen voor een maximaal positief effect. Bij eventuele disputen of klachten, oordeelt een onafhankelijke commissie die wordt voorgezeten door Martijn Scheltema, partner bij Pels Rijcken & Drooglever Fortuijn.
Wat de RND betreft, verdient zo een gebundelde aanpak de voorkeur boven een wet. Juist ook omdat een wet nooit een afwegingskader biedt en uitgaat van absolute normen en geboden en verboden. Zeker is een internationaal speelveld is het passen en meten.
Een stap in de richting van de oplossing
Een succesvolle aanpak vereist samenwerking en afstemming tussen overheden, ondernemingen, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Precies zoals wij in Nederland via onder meer het convenant Duurzame Kleding en Textiel doen. Met deze aanpak die vrijwillig, maar niet vrijblijvend is, zorgen we dat kinderarbeid ook dieper in de productieketen gezamenlijk en succesvol wordt aangepakt.
In Nederland bestaat echter ook steun voor wetgeving op het gebied van het bestrijden van kinderarbeid. Eén zo’n wet is het initiatiefvoorstel Zorgplicht Kinderarbeid. Over dit wetsvoorstel bestaan grote twijfels. Onder meer over de handhaving en dus de naleving. Op dit moment geeft het Nederlands rechtssysteem al veel mogelijkheden om schendingen van IMVO-gerelateerde normen door Nederlandse bedrijven te aan te pakken, ook al heeft de schending geheel of gedeeltelijk in het buitenland plaatsgevonden. Het probleem is echter de controle op naleving, vanwege een gebrek aan middelen, expertise en capaciteit. Wil een wet effectief zijn, dan moet ook dit worden opgelost.
