Nieuws
RND tekent Convenant Contant om contant geldinfrastructuur te laten blijven functioneren
Op 7 april heeft de Raad Nederlandse Detailhandel met meer dan twintig andere organisaties die nauw betrokken zijn bij het Nederlands betalingsverkeer de handtekening gezet onder een nieuw Convenant Contant geld. Doel van de afspraken is er voor te zorgen dat contant geld in elk geval de komende jaren goed blijft functioneren als betaalmiddel aan de kassa, ook als geleidelijk steeds meer elektronisch betaald wordt. Inmiddels is dat nog maar iets meer dan 20% van alle betalingen aan de toonbank.
Het Convenant is ondertekend door de grote banken, Betaalvereniging Nederland, vertegenwoordigers van consumenten, winkeliers, horeca en tankstations, chartale dienstverleners én De Nederlandsche Bank (DNB). De afspraken gelden voor een periode van in beginsel vijf jaar, met een mogelijke herijking na een jaar als het onderzoek is afgerond naar de borging van het publieke belang van het gebruik van contant geld.
Tarieven tot medio volgend jaar onder andere niet verhoogd
Met het Convenant spreken de betrokken partijen af ervoor te zorgen dat contant geld goed beschikbaar en bruikbaar blijft. Binnen de grootwinkelbedrijven in Nederland wordt nu nog steeds in 100% van de filialen contant geld geaccepteerd. Afspraken zijn gemaakt over diverse onderwerpen rond contant geld, zoals aantallen Geldmaat-geldautomaten, terugvalopties voor pinnen, een inclusief betalingsverkeer en anti-witwasmaatregelen. Ook is er een toezegging van de banken om de tarieven voor contant geld tot medio volgend jaar niet te verhogen.
Relevant voor de detailhandel:
- Het biedt retailers (en dan vooral het mkb en franchisenemers) 13 maanden zekerheid over de bevriezing van de bestaande tarieven door banken
- Het biedt retailers zekerheid over service levels voor de zakelijke dienstverlening door de chartale dienstverleners, die grote uitdagingen hebben gekend tijdens en na de coronacrisis en de overschakeling naar een nieuwe, gedeelde organisatie buiten de (inmiddels veelal gesloten) bankkantoren
- Het Convenant is ook het startschot voor een nieuw onderzoek om uit te werken op welke manier het publiek belang van contant geld het beste geborgd kan worden op langere termijn. De contant geldinfrastructuur kent nogal wat vaste kostencompenenten, waardoor de kosten per transactie voor ondernemers hard toenemen als het volume daalt*. Als contant geld steeds minder wordt gebruikt, rijst de vraag naar de bekostiging ervan en de marktordening. Het onderzoek zal de diverse opties hiervoor in kaart brengen.
- Het biedt de nu nog "cashafhankelijke consument" enkele jaren de tijd om over in hun eigen tempo over te schakelen naar de digitale wereld. Cash betalen moet langzamerhand een keuze worden en geen afhankelijkheid.
- Het vraagt van retailers het commitment om voorlopig cash te blijven accepteren. Meerdere pin-only kassa’s in een winkel kan nog steeds, als er maar minimaal aan één kassa contant geaccepteerd wordt
- Het vraagt van retailers om te kijken naar een terugvaloptie voor pinnen. Nu contant geld geen echte terugvaloptie meer kan zijn en cyberaanvallen steeds serieuzer worden, moet de uptime van pinnen omhoog van 99,8% - wat het nu is - naar 100% door gebruik te maken van 'terugvalopties' die ontwikkeld zijn. Terugvalopties zijn bijvoorbeeld "offline pinnen (uitgestelde betalingen)" of QR-codes, waarvan er niet één oplossing is die op alle plekken past. Immers, in een kleine winkel met slechts een aantal betalingen per dag zou een "tikkie" zelfs kunnen volstaan, wat dan weer niet past in grote winkels met grote transactievolumes.
Contant geld onder druk
Aanleiding voor de afspraken is dat het gebruik van contant geld in Nederland afneemt en de chartale infrastructuur onder druk staat. Zo verdwijnt de contant-gelddienstverlening steeds meer uit bankkantoren, neemt het aantal geldautomaten af en worden contante transacties relatief duurder voor winkeliers.
Als contant geld op de korte termijn echter zou verdwijnen, kan dat problemen geven bij storingen in het pinverkeer en voor mensen die nu nog van contant betalen afhankelijk zijn.
Het aantal afstortkokers voor sealbags neemt af (mede ook door plofkraken), maar is niet hememaal vergelijkbaar omdat eerst elke bank zijn eigen mogelijkheid alleen had en er nu ook 'recycle' automaten zijn opgesteld waar papiergeld rechtsreeks in kan worden afgestort. Zo bezien neemt het aantal afstortmogelijkheden wel toe, maar het onder één noemer brengen van de hele infrstructuur brengt de nieuwe kwetsbaarheid met zich mee dat als één afstortoptie niet werkt, ondernemers een flink eind om moeten rijden naar de volgende mogelijkheid.
*) Recent onderzoek door Panteia over 2020 laat zien dat 'pinnen' een winkelier gemiddeld zo'n 17 eurocent kost en een contant geld transactie inmiddels 49 eurocent. Daar waar de kosten voor pinnen gelijk bleven tussen 2017 en 2020, stegen de kosten voor een contante transactie van 29 naar 49 eurocent in dezelfde periode.
