Blogs

De afgelopen weken kwam in het nieuws dat betaaldienstverleners Klarna en Adyen samenwerken om wereldwijd “Buy Now Pay Later (BNPL), “afbetaling in termijnen”, op de kassa in de winkelstraat te krijgen. Echter, al langer is sprake van een offensief van allerlei betaaldienstverleners om kopen op krediet op zo veel mogelijk plaatsen mogelijk te maken.

In veel Nederlandse winkels kon je nog niet zo lang geleden alleen betalen met een betaalpas van Maestro of V PAY. Klanten met kaarten die werken met Debit Mastercard en Visa Debit konden daarmee hier nog niet betalen. Nederland en de ons omringende landen werden daarmee steeds meer een uitzondering in Europa.

Banken in Nederland en de ons omringende landen zijn daarom op dit moment volop bezig om de oude bankpassen om te wisselen met daarop de nieuwe Debit Mastercard en/of Visa Debit technologie. Op dit moment kan op bijna 99% van alle betaalterminals met alle vier de debit-mogelijkheden worden betaald. Om dat mogelijk te maken, moeten ook de pincontracten worden aangepast. En in die contracten staat in kleine lettertjes de “Honor All Cards Rule” (“respecteer alle kaarten”). Die regel bestaat omdat de internationale kaartmerken graag willen dat ondernemers online én offline alle kaartsoorten van hun merk accepteren, zowel debit-, credit-, prepaid- als business-kaarten.

Wat betreft de kaarten die buiten Europa zijn uitgegeven, kan die regel inderdaad worden voorgeschreven door de internationale kaartmerken. Binnen Europa geldt echter dat er een onderscheid moet worden gemaakt tussen debit- en creditkaarten. Dat staat in de Europese Interchange Fee Regulation. Daarin staat ook dat er verschillende tarieven gelden voor beide kaarten. Het zijn ook twee totaal verschillende kaarten voor een toonbankondernemer. Een debitcard is gelijk oversteken, gelijk op de betaalrekening, niet eenzijdig terug te boeken en dat voor een tarief van maximaal 6-7 eurocent per transactie. Een creditcard geeft de consument een gratis krediet, staat het geld vaak iets later op de bankrekening van de ondernemer, is de betaling nog wekenlang te betwisten en kost de betaling een ondernemer procenten van diens omzet. Het is voor een consument gratis omdat wettelijk bepaald is dat er niets voor in rekening mag worden gebracht.

Met deze nieuwe regel zijn grofweg nog twee contracten mogelijk: Limited Acceptance en Full Acceptance. Limited Acceptance betekent dat een ondernemer alle debitcards accepteert die binnen Europa zijn uitgegeven én alle betaalkaarten van buiten Europa. En dus geen creditcards die binnen Europa zijn uitgegeven. Full Acceptance betekent dat een ondernemer alle kaarten accepteert.

Allerlei betaaldienstverleners zijn echter bezig om de Honor All Cards Rule (HACR) op een vaak misleidende manier uit te leggen aan ondernemers.

• Toen afgelopen zomer ABN AMRO ongeveer tienduizend pincontracten buiten de deur zette en overdroeg aan Buckaroo, deelde Buckaroo hen mee dat zij alvast Full Acceptance hadden aangezet, zonder dat de ondernemer daarin zelf een expliciete keuze had gemaakt.
• Een van de grootste verkopers van betaalterminals heeft het afgelopen jaar op de oudste terminals, die er eind dit jaar overigens uitgaan, Full Acceptance aangezet om via een omweg de acceptatie van de nieuwe kaarten alsnog technisch mogelijk te maken.
• Andere betaaldienstverleners lijken ervoor te kiezen om vanaf nu alleen nog het voor hun lucratievere Full Acceptance aan te bieden bij nieuwe pincontracten, waardoor ondernemers feitelijk géén keuze meer hebben. Of ze moeten wisselen van betaaldienstaanbieder, wat meestal niet erg makkelijk is.
• En de laatste weken pusht ING bank met name de acceptatie van creditcards met een pushbericht als “Omdat je betaalpassen van Visa en Mastercard accepteert, moet je vanaf 1 januari 2025 ook creditcards van deze merken accepteren. Regel het in enkele minuten, zonder extra vaste kosten.” En dat is feitelijk onjuiste informatie, omdat Limited Acceptance altijd een keuze is voor ondernemers.

Al met al is dit dus een behoorlijk offensief om het op zoveel mogelijk plaatsen mogelijk te maken voor de consument om gratis op krediet te kunnen kopen.

De afgelopen jaren heeft de consument echter nauwelijks die behoefte gehad aan krediet in de fysieke winkelstraat. Panteia berekende dat slechts 2 procent van alle transacties aan de toonbank in winkels, horeca en tankstations wordt betaald met een creditcard. Doordat vooral grotere bedragen met een creditcard worden afgerekend, gaat het om 4% van de omzet aan de toonbank. En doordat de tarieven van creditcard procenten van de omzet bedragen, is het daardoor het duurste betaalmiddel aan de toonbank, gemiddeld €1,41 per transactie. Dat in de horeca en bij tankstations de wens om creditcards te accepteren hoger is, is te begrijpen omdat internationale klanten tot nu toe vaak niet met hun bankpas konden betalen. Vanaf nu kan dat dus echter wel, waardoor alle Europese toeristen sowieso met hun bankpas in winkels, horeca en aan de benzinepomp kunnen betalen, tegen een goedkoper tarief, afhankelijk van de hoogte van het bedrag.

Ondernemers opgelet dus: Er is altijd een keuze om creditcards wel of niet te accepteren. En er is ook altijd de keuze om het weer uit te zetten als een betaaldienstverlener het heeft aangezet of als je er van af zou willen.

En als de politiek of wetgevers meelezen: het is nooit de keuze van toonbankondernemers geweest om gratis krediet aan te bieden. Aan fysieke toonbanken mogen ondernemers wettelijk gezien geen tarief vragen voor debit- noch creditcards van consumenten. En online mogen ondernemers wettelijk gezien slechts een ‘onbetekenend bedrag’ in rekening brengen voor “Buy Now Pay Later”-krediet. Als wij ons als maatschappij met elkaar zorgen maken over de toename van kredieten, vooral onder minderjarige en jongeren, dan zou een drempel wellicht helpen.